De Schilders van het Panorama van Scheveningen. Mesdag, Blommers, De Bock, Breitner en Mesdag-van Houten

De tentoonstelling De Schilders van het Panorama van Scheveningen vormt het hart van het jubileumjaar 2021. Hierin wordt het verhaal verteld van de totstandkoming van het Panorama van Scheveningen.

Het maakproces van dit gigantische schilderij werd door Mesdag met militaire precisie voorbereid. Voor het eerst zal veel van het voorbereidende materiaal bijeen te zien zijn: foto’s, olieverfschetsen, schetsboeken en rastertekeningen.

Het Panorama van Scheveningen werd in vier maanden geschilderd. Een enorme prestatie. Mesdag kon deze klus niet alleen klaren. De tentoonstelling is daarom tegelijkertijd een eerbetoon aan de vier kunstenaars met wie hij aan deze opdracht werkte: Sientje Mesdag-van Houten, Bernard Blommers, George Breitner en Théophile de Bock.

Bekijk de trailer

Breitner, Blommers & De Bock

Voor ieder van de vier kunstenaars had hun deelname aan het Panorama van Scheveningen een andere betekenis. Waar bestonden hun bijdragen uit, wat was hun relatie met Mesdag en hoe heeft het werken aan het Panorama hun verdere carrières beïnvloed?

Voor beginnende kunstenaars Breitner en De Bock gold gevraagd worden door Mesdag als een erkenning, terwijl Blommers een vriendendienst leverde.

Afbeelding boven: George Hendrik Breitner (1857-1923), Cavalerie, 1883-1888, olieverf op doek, Kunstmuseum Den Haag

Bekijk een selectie

Vincent van Gogh over Théophile de Bock:

“Trouwens hij heeft geloof ik terdeeg serieus gewerkt aan dat Panorama en ook dat zal in ’t algemeen, al wil hij ’t zelf niet erkennen, een gunstigen invloed op hem hebben.”

Sientje Mesdag-van Houten

Sientje Mesdag-van Houten leefde en werkte misschien in de schaduw van haar man, maar haar bijdrage aan het Panorama van Scheveningen, kan niet onderschat worden. Dit werd nog tijdens het schilderproces erkend in kranten; zij werkte met behulp van Breitners ontwerpen aan het dorp Scheveningen en schilderde delen van het duin.

Afbeelding boven: Sientje Mesdag-van Houten (1834-1909), Duinpartijen en dorp Scheveningen, Panorama van Scheveningen (detail)

Bekijk een selectie

Publicatie | De Schilders van het Panorama van Scheveningen

Ter gelegenheid van het 140-jarig bestaan van het Panorama van Scheveningen verschijnt de publicatie De Schilders van het Panorama van Scheveningen, onder redactie van Suzanne Veldink en Laura Prins, uitgegeven door Scriptum Art Books, Den Haag. Adviesprijs €29,95. 

De publicatie verschijnt gelijktijdig met de tentoonstelling.

Lees meer

De Schilders van het Panorama van Scheveningen kan worden opgevat als een biografie van een kunstwerk. Het boek vertelt het verhaal van de totstandkoming van het Panorama van Scheveningen, de turbulente vroege geschiedenis van het kunstwerk, de reacties van de eerste bezoekers en de plaats ervan in het Nederlandse museale landschap.

Hierbij is ruimte voor reflectie op de identiteit van Museum Panorama Mesdag: is het een museum of een attractie? En wat betekent het om al vanaf 1881 een culturele ondernemer te zijn? De publicatie is ook een eerbetoon aan de vijf individuele kunstenaars die aan deze opdracht werkten.

Ook na 140 jaar zijn er nog genoeg nieuwe ontdekkingen te doen over het Panorama. Zo wordt in de publicatie helder beschreven hoe het ontstaan en de vroege receptiegeschiedenis van het Panorama onlosmakelijk verbonden zijn met de eigentijdse ontwikkelingen in Scheveningen en met Mesdags ideologische en spirituele achtergrond; zijn liefde voor de natuur, mede ingegeven door zijn doopsgezinde achtergrond, loopt als een rode draad door de publicatie.

In de publicatie wordt aan ieder van Mesdags helpende handen een apart essay gewijd: Sientje Mesdag-van Houten, George Breitner, Bernard Blommers en Théophile de Bock. De vragen die in de tentoonstelling aan bod komen, worden ook hierin behandeld: waar bestonden hun bijdragen uit, wat was hun relatie met Mesdag en hoe heeft het werken aan het Panorama hun verdere carrières beïnvloed? En waarom zijn sommige bijdragen bekender geworden dan andere?

 

Met steun van:

  • De heer Laurens de Lavieter 
  • Stichting Vrienden van Mesdag 
  • Prins Bernhard Cultuurfonds 
  • Vereniging Vrienden Nieuwe Kunst 1900 
  • Stichting Hendrik Muller’s Vaderlandsch Fonds 
  • Gifted Art 
  • Fondation Custodia