Verwantschap, erkenning en een frisse blik
Wat maakt dit project zo bijzonder?
Beeld: Suze Robertson, Meisje in ruste / Slapend meisje, ca. 1893-1894, olieverf op doek, 80 x 61 cm, particuliere collectie.
Waarom is Museum Panorama Mesdag dé plek voor deze tentoonstelling?
‘Er bestaan veel verbanden tussen het echtpaar Mesdag-van Houten en Suze Robertson; Hendrik Willem en Sientje verzamelden haar werk en dankzij hun gerichte aankopen had Robertson de financiële middelen om haar dochter in 1902 onder te brengen in een gastgezin. Zo kon ze zich fulltime aan haar kunstenaarschap wijden. Ook zullen Sientje van Houten en Suze Robertson zich aan elkaar verwant hebben gevoeld omdat beiden behoorden tot de weinige professionele vrouwelijke kunstenaars van hun tijd. Extra leuk is dat tekeningen van Robertson al in 1889 te zien waren in de zalen van Museum Panorama Mesdag, op een tentoonstelling georganiseerd door De Nederlandsche Etslcub.’
Je zou zeggen dat er in de honderd jaar na haar overlijden al genoeg gezegd en geschreven is over Suze Robertson. Wat maakt dit project zo bijzonder?
‘Gek genoeg is Robertson altijd onderbelicht gebleven. Waarschijnlijk omdat haar kunst zo vooruitstrevend was en totaal niet paste bij wat men rond 1900 van een vrouw verwachtte; geen fijngepenseelde bloemstillevens maar krachtig geschilderd, tijdloos werk. In de ogen van met name mannelijke kunstcritici die haar werk bespraken, paste Robertson in geen enkel hokje. De hoogste tijd dus voor rehabilitatie, 100 jaar na haar overlijden.'
'Voor dit project hebben we voor het eerst haar gehele oeuvre, leven, schildertechniek en streven als kunstenaar bekeken. Dit leverde een totaalbeeld op waarmee we Robertson eindelijk kunnen plaatsen en haar relevantie onder woorden kunnen brengen: zij was een radicale vernieuwer die aan de wieg stond van de moderne kunst in Nederland. Wanneer we het in het vervolg hebben over de ontstaansgeschiedenis van de moderne kunst in ons land moet de naam Suze Robertson daarvan een vanzelfsprekend onderdeel uit maken.’
Waarom is een dergelijk onderzoek eigenlijk niet eerder uitgevoerd?
‘Dat heeft deels te maken met de beschikbaarheid van bronnen. Kees van der Geer kreeg als eerste onderzoeker onbeperkt toegang tot een omvangrijk archief met Robertsons egodocumenten zoals brieven en schetsboeken. Een reden om dit project juist nu wél uit te voeren, is de veranderende kijk op de kunstgeschiedenis waarin ook aandacht is voor kunstenaars buiten de geijkte paden, zoals vrouwen.
Waarom moet iedereen deze tentoonstelling bezoeken?
'Er bestaan nogal wat vooroordelen over het werk van Robertson; het zou donker, somber en ‘mannelijk’ zijn. Wij willen bezoekers graag met een frisse blik naar haar werk laten kijken. Zo had Robertson inderdaad een voorliefde voor de kleur zwart, maar wie beter kijkt ziet dat haar zwarte verf rijk is aan gele, rode en blauwe accenten. En haar werkende vrouwen in karige interieurs zijn niet somber, maar verdiept in hun eigen, innerlijke wereld. Er gaat van hen een grote verstilling uit. Ik zou zeggen: ga met eigen ogen kijken en laat je overtuigen.'