Jonge jaren
Het gezin Van Houten
Gronings gezin
Sientje van Houten werd op 23 december 1834 in Groningen geboren. Als oudste dochter van de doopsgezinde ouders Derk van Houten (1810-1864) en Barbara Elisabeth Meihuizen (1809-1856) groeide zij op in een gezin met zeven kinderen.
Toekomst van de kinderen
Sientjes vader Derk was houthandelaar en onder andere politiek actief als lid van de gemeenteraad van Groningen en lid van de Provinciale Staten. Eén van haar broers is de latere minister Samuel van Houten (1837-1930), die bekend werd door zijn Kinderwetje uit 1874. Het Kinderwetje was de eerste sociale wet van ons land, waarin bepaalde vormen van kinderarbeid werden verboden.
Derk en Barbara hadden de toekomst van hun kinderen uitgestippeld, Samuel zou gaan studeren en de dochters zouden na hun schooltijd een geschikte huwelijkspartner moeten zoeken.
Vooraanstaand milieu
Sientje kwam uit een vooraanstaand milieu en haar vaders politieke interesse was niet alleen van invloed op de loopbaan van Samuel, ook Sientje ontwikkelde zich als een zelfstandige vrouw.
De familie Van Houten had een brede culturele belangstelling, zoals gewoon was voor vooraanstaande families in die tijd. Dankzij haar vader maakte zij kennis met de schilderkunst. Derk bezocht de tentoonstellingen van het Groninger kunstgenootschap Pictura en kocht af en toe een kunstwerk. Ook het contact met de familie Mesdag, eveneens kunstliefhebbers, is van belang geweest voor haar artistieke ontwikkeling.
Sientje Mesdag-van Houten, Figuren naast bomen, pen op papier, Museum Panorama Mesdag.
Kunstenaarsechtpaar
Huwelijk met Hendrik Willem
Welke school Sientje heeft bezocht is onduidelijk, maar na haar schooltijd vond zij inderdaad haar huwelijkspartner in de eveneens doopsgezinde Hendrik Willem Mesdag met wie zij zich in 1854 verloofde. In 1856 traden zij in het huwelijk.
Verlovingsfoto van Hendrik Willem en Sientje, huwelijk op 23 april 1856, Museum Panorama Mesdag.
Het gezin Mesdag-van Houten
Samen kregen zij een zoon: Klaas. Hij is helaas vlak voor zijn 8e verjaardag overleden. Na de dood van hun zoontje in 1871 besloot Sientje zich toe te leggen op een professionele carrière als schilderes. Ze vond troost in het schilderen.
Later in haar leven heeft Mesdag-van Houten in een interview gezegd:
“Zonder mijn man was ik nooit schilderes geworden, en zonder mij was hij waarschijnlijk geen schilder geworden.” - Wereldkroniek, 21 april 1906.
Zelfstandig kunstenaar
Fenomenaal kleurgebruik
Landschappen en stillevens
Sientje ontwikkelde zich als zelfstandig kunstenares en werd vooral gewaardeerd om haar landschappen en stillevens en dan vooral haar bloemen- en vruchtenstillevens. In haar oeuvre speelt de natuur een grote rol, die zij in donkere tinten en met groot gevoel voor detail, realistisch weergaf. In 1872 stelde Sientje haar werk voor het eerst tentoon.
Sientje Mesdag-van Houten, Tulpen, aquarel, Museum Panorama Mesdag.
Internationale erkenning
Vanaf dat moment zou zij regelmatig deelnemen aan diverse nationale en internationale tentoonstellingen en ontving zij verschillende onderscheidingen. Ook werkte zij onder meer mee aan de totstandkoming van het Panorama in 1881.
In 1904 werd ze tijdens een feest in Pulchri Studio ter ere van haar zeventigste verjaardag benoemd tot Officier in de Orde van Oranje Nassau. Deze onderscheiding ontving zij als blijk van waardering voor haar bijdrage aan de ‘vaderlandsche schilderkunst en van hulde voor de grote schenking die zij met haar echtgenoot aan de Nederlandse Staat deed’.
Voorbeeld voor het feminisme
Jozef Israëls, een goede vriend van Hendrik Willem en Sientje, bracht tijdens hun 50-jarig huwelijksfeest een toast uit waarin hij Sientje een voorbeeld voor het feminisme noemde: “Mevrouw Mesdag is veel intelligenter dan de meeste mannen en weet veel meer van de belangrijkste vraagstukken af”.
Feest in Pulchri ter ere van jubileum van echtpaar Mesdag-van Houten.
Zelfstandig kunstamazone
Dat Sientje zichzelf ook zag als meer dan ‘de vrouw van’ blijkt uit het volgende citaat dat op 24 december 1904 in een Groningse krant ter gelegenheid van haar zeventigste verjaardag te lezen was: “Ofschoon de echtgenoote van den vermaarden zeeschilder, wil zij toch niet als Mesdags vrouw in de kunst beschouwd worden, maar als zelfstandige kunstamazone, die haar eigen weg volgt …”
Sientje-Mesdag van Houten in haar atelier, fotograaf anoniem, Museum Panorama Mesdag.
